Cảng cá chờ đợi kinh phí đầu tư và nâng cấp dài hàng.

Các địa phương ven biển Nam Trung bộ nhận thấy việc nâng cấp cảng cá có ý nghĩa rất quan trọng với phát triển thủy sản, nhưng đều gặp khó về kinh phí.

Nâng cấp cảng cá đủ cho 1.200 tàu công suất lớn neo đậu

Đầu tư khu neo đậu tránh bão tàu công suất lớn tại Cảng cá Cà Ná

Vào mùa biển mới: Mở cảng cá và kiểm soát dịch linh hoạt

Trong năm 2021, UBND thị xã Hoài Nhơn (Bình Định) đã đầu tư 20 tỷ đồng để nâng cấp cảng cá Tam Quan.

Nỗ lực của tỉnh nghèo

Theo ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, cơ sở hạ tầng nghề cá và dịch vụ hậu cần nghề cá ở tỉnh này trong những năm qua tuy đã được quan tâm đầu tư nhưng chưa tương xứng với tiềm năng phát triển kinh tế thủy sản. Đặc biệt, các khu neo đậu tàu thuyền hiện đã quá tải, thiếu một nguồn vốn rất lớn để đầu tư, xây dựng.

Do đó, tỉnh Bình Định phải trông chờ sự hỗ trợ của Trung ương để đầu tư, nâng cấp xây dựng hạ tầng cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đạt chuẩn, đáp ứng phục vụ nhu cầu cho tàu cá trong tỉnh và khu vực.

Dù là tỉnh nghèo, nhưng trong thời gian qua Bình Định đã đầu tư cho các cảng cá có hạ tầng còn yếu kém để phục vụ ngư dân. Đơn cử như cảng cá Tam Quan (thị xã Hoài Nhơn), trong năm 2021, UBND thị xã Hoài Nhơn đã đầu tư 20 tỷ đồng để nâng cấp tạm thời.

Đến nay, cảng cá Tam Quan đã được xây dựng hoàn chỉnh bờ kè kết hợp bến cập tàu, nhà phân loại thủy sản, đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc thủy sản. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bình Định cũng đã đầu tư xây dựng 163m kè đứng và bến cập tàu, hệ thống giao thông, vừa nghiệm thu vào chiều 25/2 vừa qua.

“Hiện cảng cá Tam Quan đang được thi công cảng tại khu D với tổng kinh phí 91 tỷ đồng từ nguồn vốn của UBND tỉnh, dự kiến đến năm 2023 hạng mục này sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng”, ông Nguyễn Minh Khải, Giám đốc Ban quản lý cảng cá và Dịch vụ đô thị thị xã Hoài Nhơn, cho hay.

Còn tại Ninh Thuận, theo ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở NN-PTNT, trong thời gian qua, ngành nông nghiệp Ninh Thuận đã đầu tư nâng cấp một số cảng cá của địa phương.

Về việc đầu tư nâng cấp mở rộng Cảng cá Đông Hải và Mỹ Tân (cảng cá loại II), tỉnh Ninh Thuận đã hoàn thiện hồ sơ và trình Bộ KH-ĐT và Bộ Tài chính thẩm định. Hiện Bộ Tài chính đang xem xét cơ chế vay vốn đối ứng của tỉnh, dự án này do Ban quản lý Đầu tư xây dựng các công trình NN-PTNT làm chủ đầu tư.

Dự án nâng cấp, mở rộng cảng cá Cà Ná đạt tiêu chí cảng cá loại I đang được Ban quản lý Đầu tư xây dựng các công trình NN-PTNT lập hồ sơ trình cấp thẩm quyền phê duyệt. UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đã cho chủ trương nạo vét theo hình thức xã hội hóa, không dùng nguồn vốn ngân sách, để nạo vét tuyến luồng chạy tàu và vũng đậu tàu cảng cá Đông Hải, Cà Ná và Ninh Chữ.

“Hiện nay, đã triển khai thi công nạo vét tuyến luồng chạy tàu và vũng đậu tàu cảng cá Cà Ná. Riêng tuyến luồng chạy tàu và vũng đậu tàu cảng cá Đông Hải và Ninh Chữ, Ban quản lý các cảng cá Ninh Thuận đang hoàn thiện hồ sơ dự án trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Việc nâng cấp các cảng cá là rất bức thiết, nhưng địa phương gặp khó về kinh phí.”

Khu tránh trú bão và cảng cá Phú Hải (Bình Thuận) hiện bị bồi lấp nặng rất cần đầu tư nâng cấp.

Khoản đầu tư lớn đều phải nhờ Trung ương

Theo UBND tỉnh Bình Thuận, việc quá tải một số cảng cá, khu tránh bão do các khu neo đậu tránh trú bão dù đã được quy hoạch nhưng chậm đầu tư xây dựng, khiến mỗi khi có tàu cá từ nhiều địa phương đến thì các khu tránh trú bão trở nên quá tải, mất an toàn.

Trước những tồn tại, hạn chế về hạ tầng cảng cá, khu tránh trú bão, vào tháng 9/2021, ông Nguyễn Văn Phong, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận đã có báo cáo gửi Bộ NN-PTNT, đề xuất quy hoạch cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá trên địa bàn giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trong đó, có 8 cảng cá, gồm 2 cảng loại I, 6 cảng loại II; 7 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, trong đó có 2 khu cấp vùng, 5 khu cấp tỉnh; và 6 cảng cá loại III kết hợp khu neo đậu tàu thuyền địa phương.

Các cảng cá ở Quảng Nam cũng chỉ đáp ứng được phần nào nhu cầu neo đậu, mua bán hải sản ở các huyện phía Nam, còn phía Bắc thì chưa có cảng nào đáp ứng được.

Với thực trạng các cảng cá ở Quảng Ngãi sau nhiều năm sử dụng đã có dấu hiệu xuống cấp, việc cần nâng cấp, sửa chữa đáp ứng được các yêu cầu, tiêu chí theo quy định là rất lớn. Theo ông Nguyễn Thanh Hiền, Phó Giám đốc Ban quản lý cảng cá tỉnh Quảng Ngãi, những năm qua, nguồn lực của địa phương để thực hiện các mục tiêu này còn rất ít.

“Đối với tỉnh chỉ có bố trí kinh phí để khắc phục các khuyến nghị mà không có kinh phí sửa chữa thường xuyên. Sở NN-PTNT Quảng Ngãi đã có đề nghị tỉnh bố trí kinh phí sửa chữa nhà làm việc, nạo vét luồng, sửa chữa hệ thống phao nhưng không được, tỉnh không cân đối được nguồn ngân sách.”

Trước những khó khăn này, vừa qua, Sở NN-PTNT Quảng Ngãi đã kiến nghị Bộ NN-PTNT quan tâm hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng, hoàn thiện cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá trên địa bàn.

Trong đó, đầu tư mới dự án khu neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá Sa Cần với kinh phí dự kiến 400 tỷ đồng; đầu tư dự án nâng cấp, mở rộng cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Sa Huỳnh với kinh phí dự kiến 300 tỷ đồng.

Nhiều cảng cá cần được sửa chữa, nâng cấp nhưng không làm được do thiếu kinh phí.

Còn tại Quảng Nam, việc thực hiện quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá theo quy định đang gặp khó về kinh phí. Nguồn thu giá dịch vụ tại các cảng cá còn thấp, chưa tích lũy được nguồn kinh phí duy tu, bảo trì hệ thống công trình cảng cá.

Do đó, bên cạnh việc kêu gọi các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư các dự án và thuê hạ tầng có khả năng sinh lợi, tỉnh Quảng Nam cũng đã đề xuất, kiến nghị Trung ương hỗ trợ khoảng 2.000 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2021-2030 nhằm mở rộng, nâng cấp, xây dựng các hạng mục công trình của các cảng cá và khu neo đậu.

Ông Phạm Viết Tích, Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Nam, chia sẻ: “Khó khăn nhất là về kinh phí đầu tư, chúng tôi đang đề nghị Trung ương cùng với tỉnh bố trí. Ngoài ra, còn một khó khăn nữa là vấn đề giải phóng mặt bằng.”