Hành trình dài đến với quản lý sức khỏe cây trồng bền vững

Chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) đã có trong chiến lược, kế hoạch của Chính phủ, của Bộ NN-PTNT. Đây là cơ sở quan trọng để triển khai hiệu quả.

Tập huấn giảng viên IPHM các tỉnh phía Bắc

Bộ NN-PTNT ban hành kế hoạch hành động về sức khỏe cây trồng

IPHM là gì? Giảm vật tư đầu vào, có giá trị với nông nghiệp ra sao?

Hoàn thành đào tạo 30 giảng viên quốc gia về sức khỏe cây trồng

Vừa qua tại TP Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh), ông Nguyễn Quý Dương, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) đã dự lễ bế giảng và trao Giấy chứng nhận TOT-IPHM cho những giảng viên trong khóa tập huấn nâng cao giảng viên TOT-IPM lên TOT-IPHM của các tỉnh phía Bắc.

Đây là khóa tập huấn cho nâng cao cho các giảng viên TOT-IPM để có đủ kiến thức trở thành giảng viên TOT-IPHM góp phần thực hiện thành công Kế hoạch hành động thúc đẩy ứng dụng Quản lý sức khoẻ cây trồng tổng hợp (IPHM) trên cây trồng chủ lực ở Việt Nam giai đoạn 2022 – 2030 theo Quyết định số 3592/QĐ-BNN-BVTV của Bộ NN-PTNT.

Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, ông Nguyễn Quý Dương phát biểu tại lễ bế giảng lớp TOT-IPHM tại TP Hạ Long.

Các học viên là cán bộ Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh, Trạm Trồng trọt và BVTV hoặc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện của các tỉnh Quảng Ninh, TP Hải Phòng, Hải Dương và Bắc Ninh.

Đây là lớp đầu tiên trong số 8 lớp đào tạo nâng cao cho giảng viên TOT-IPM lên TOT-IPHM bằng nguồn kinh phí của Bộ NN-PTNT theo Quyết định số 2332/QĐ-BNN-TC ngày 18/4/2022.

Mục đích của lớp tập huấn là bổ sung các kiến thức về quản lý sức khỏe cây trồng cho các giảng viên TOT-IPM để các giảng viên này có đủ điều kiện trở thành các giảng viên TOT-IPHM. Tạo nguồn giảng viên IPHM cho các tỉnh để đào tạo, tổ chức các lớp huấn luyện nông dân về quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) tại các địa phương.

Tại khóa tập huấn này, các giảng viên đã được tập huấn nâng cao, tập trung bổ sung các kiến thức, nguyên tắc của IPHM, ICM (quản lý cây trồng tổng hợp), các biện pháp kỹ thuật của IPHM và các tiến bộ kỹ thuật liên quan tới quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) như SRI (hệ thống canh tác lúa cải tiến), “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”; làm rõ khái niệm “một sức khỏe”, sức khỏe cây trồng; cập nhật các kiến thức về biện pháp đấu tranh sinh học, giống khỏe, sức khỏe đất và dinh dưỡng cho cây trồng, nông nghiệp sinh thái.

Sau 11 ngày tập huấn tập trung, các học viên đã được nhận Giấy chứng nhận giảng viên TOT-IPHM.

Các giảng viên cũng được đào tạo nâng cao về sinh thái đất, biện pháp cải tạo đất, quản lý cỏ dại bền vững, thuốc BVTV; tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, phân vi sinh; bảo vệ môi trường; canh tác giảm phát thải nhà kính và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Chặng đường dài đến với sức khỏe cây trồng

Ngày 28/01/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 150/QĐ-TTg phê duyệt “Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Do đặc thù ngành BVTV liên quan trực tiếp tới việc sử dụng thuốc BVTV của nông dân nên đã tiếp cận sản xuất bền vững, sinh thái, an toàn từ rất sớm: Đó chính là Chương trình IPM do FAO hỗ trợ cho Việt Nam từ 1992. Chương trình IPM đã tạo ra nhiều hiệu ứng tích cực từ nông dân trực tiếp sản xuất đến các nhà quản lý ở trung ương và địa phương.

Những năm qua, ngành nông nghiệp đã có bước tiến dài áp dụng các tiến bộ kỹ thuật nhằm đặt nền móng để tiến tới IPHM.

Năm 2015, Bộ NN-PTNT đã ký quyết định phê duyệt Đề án đẩy mạnh ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên cây trồng giai đoạn 2015 – 2020. Theo đó, đã có 27 tỉnh, thành phố được phê duyệt Đề án, Chương trình hoặc Kế hoạch IPM.

Kết quả chương trình: Đã mở được 29 lớp đào tạo giảng viên TOT-IPM câp tỉnh với 942 giảng viên; mở được 323 lớp đào tạo cho 13.589 lượt cán bộ ngành trồng trọt và BVTV.

Song song với các lớp TOT-IPM, chương trình cũng đào tạo, huấn luyện nông dân (FFS) được 1.568 lớp với 54 nghìn lượt nông dân tham gia cùng diện tích áp dụng IPM hơn 360 ngàn ha.

Chương trình IPM là một nội dung quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp như nâng cao hiệu quả kinh tế, nâng cao hiệu quả kỹ thuật và nâng cao hiệu quả về môi trường, xã hội.

Năm 2020, Bộ NN-PTNT đã giao Cục BVTV tổ chức 02 lớp đào tạo giảng viên TOT-IPM quốc gia với 60 học viên đến từ 28 tỉnh/thành phố và cán bộ trẻ của 4 Trung tâm BVTV vùng.

Mặc dù 30 năm qua, IPM đã được triển khai rộng khắp trên cả nước nhưng mới chỉ được thực hiện chủ yếu trên cây lúa, rau, cây ăn quả còn các cây trồng khác như cây công nghiệp chưa được chú trọng.

Tuy vậy, khi có dịp tổ chức, các địa phương cũng rất khó cử cán bộ đi học dài ngày do nhân sự ít, công việc nhiều.

Chuyển đổi từ IPM sang IPHM

Năm 2020, Cục BVTV đã báo cáo Bộ NN-PTNT đề nghị FAO hỗ trợ tăng cường năng lực cho ngành BVTV, cụ thể là hỗ trợ kỹ thuật xây dựng Chiến lược và Kế hoạch hành động Quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp.

Cách tiếp cận IPHM phù hợp với sản xuất nông nghiệp trong tình trạng biến đổi khí hậu, ngăn ngừa suy giảm đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Ngày 28/01/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 150/QĐ-TTg phê duyệt “Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050”, trong đó xác định nhiệm vụ “Xây dựng các chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) và sử dụng sinh vật có ích trên cây trồng chủ lực nhằm bảo vệ sản xuất, kiểm soát mức độ suy thoái đất, bảo vệ sức khỏe đất, sức khỏe con người, động vật và môi trường sinh thái”.

Ngày 27/5/2022, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT đã ký Quyết định số 1909/QĐ-BNN-KH ban hành Chương trình hành động triển khai chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Các nội dung IPHM trong các văn bản trên là một phần kết quả của Dự án hỗ trợ kỹ thuật do FAO tài trợ.

Ngày 23/9/2022, Bộ Nn-PTNT đã ký Quyết định số 3592/QĐ-BNN-BVTV phê duyệt Kế hoạch hành động thúc đẩy ứng dụng Quản lý sức khoẻ cây trồng tổng hợp (IPHM) trên cây trồng chủ lực ở Việt Nam, giai đoạn 2022 – 2030.

Ông Nguyễn Quý Dương, Phó cục trưởng Cục BVTV cho biết sau lớp TOT-IPHM tại Hạ Long, Cục sẽ giao Trung tâm BVTV phía Bắc và Trung tâm BVTV phía Nam tiếp tục tổ chức 3 lớp tập huấn nâng cao cho giảng viên TOT-IPM lên TOT-IPHM cho giảng viên TOT-IPM của các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ.