Hy vọng phục hồi ngành mía đường Tuyên Quang

Tuyên Quang đang dần phục hồi trở lại ngành mía đường sau nhiều năm tụt dốc về diện tích và sản lượng.

Đến giữa tháng 3/2022, Công ty Cổ phần mía đường Sơn Dương kết thúc vụ ép mía 2021 – 2022. Mặc dù không phải là vụ ép thành công, nhưng nó đánh dấu sự phục hồi dần của ngành mía đường Tuyên Quang.

Ông Nguyễn Hồng Minh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần mía đường Sơn Dương cho biết, tổng sản lượng mía nguyên liệu của Công ty đạt hơn 100.000 tấn và hơn 10.000 tấn đường kính trắng, lượng đường tồn kho gần như không còn.

Giá đường kính trắng đầu vụ đạt 17.000 đến 18.000 đồng/kg, đến nay giảm xuống còn 16.500 đến 16.600 đồng/kg. Với mức giá này, Công ty vẫn đảm bảo được mức thu mua mía nguyên liệu như cam kết với nông dân và dần phục hồi các hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như vùng nguyên liệu.

Cùng với khôi phục vùng mía nguyên liệu, niên vụ 2022 – 2023, Công ty sẽ thực hiện thu mua mía với mức giá là 950 đồng/kg. Từ vụ thu hoạch mía 2022 – 2023 đến hết niên vụ 2024 – 2025, Công ty cam kết thu mua mía nguyên liệu với giá 1.000/kg và 1.130 đồng/kg với mía giống ngọn từ mía nguyên liệu; từ 1.350 đồng/kg với mía giống lấy từ vườn mía hè từ 6 đến 8 tháng tuổi.

Công ty cũng thực hiện định mức đầu tư với diện tích mía trồng mới và trồng lại là 35.000.000 đồng/ha và 20.000.000 đồng đối với mía lưu gốc; hỗ trợ chuyển đổi từ đất trồng cây hàng năm sang trồng mía là 3.000.000 đồng/ha; chuyển đổi từ đất đang trồng cây lâu năm sang trồng mía là 5.000.000 đồng/ha. Đối với ban chỉ đạo trồng mía cấp xã, sẽ được hỗ trợ 500 đồng/tấn; ban chỉ đạo trồng mía thôn sẽ được hỗ trợ 1.000 đồng/tấn.

Anh Đào Văn Đồng, người trồng mía ở thôn Hoàng Lâu, xã Trung Yên, huyện Sơn Dương cho biết, giá mía nguyên liệu vụ ép vừa qua đã được điều chỉnh theo hướng tăng, sẽ có lợi cho người trồng mía. Với giá 950 nghìn đồng/tấn, gia đình anh ước thu khoảng gần 300 tấn, tổng thu nhập khoảng 270 triệu đồng. Nếu vụ mía 2022 – 2023 áp dụng mức giá thu mua 1 triệu đồng/tấn, số tiền thu về từ trồng mía của gia đình anh sẽ cao hơn. Do đó, anh Đồng dự định sẽ mở rộng diện tích mía trên đất vườn nhà.

Việc thu mua mía ổn định với mức giá 950.000 đồng/kg đã giúp ngành mía đường Tuyên Quang dần khởi sắc trở lại.

Với tình hình nông dân tích cực quay lại với cây mía như hiện nay, dự báo vụ ép mía năm 2022 – 2023 của Công ty Cổ phần mía đường Sơn Dương sẽ tiếp tục khả quan hơn mọi năm, vì vùng nguyên liệu mía của Công ty dự kiến sẽ trồng mới từ 250 đến 300 ha, nâng tổng diện tích lên khoảng 2.200 ha.

Ông Nguyễn Hồng Minh thừa nhận rằng việc khôi phục vùng nguyên liệu mía đường gặp nhiều khó khăn, bởi diện tích trồng mía trước đây đã chuyển sang trồng cây ăn quả và cây rừng. Cùng với đó, do giá thu mua mía thấp trong nhiều năm trước nên nhiều nông dân vẫn còn lo ngại trong việc quay lại hoặc mở rộng vùng nguyên liệu.

Công ty tính toán rằng với quy mô và sản lượng hiện tại, nếu giá đường kính trắng đạt 16.000 đồng/kg, Công ty vẫn đảm bảo có lãi sau khi trừ các khoản chi phí. Tuy nhiên, nếu giá thấp hơn, ngành mía đường sẽ lại tiếp tục gặp khó khăn.

Một khó khăn khác mà ngành mía đường Tuyên Quang gặp phải trong vụ ép 2021 – 2022, là nhiều lò mật thủ công mua giá cao hơn, dẫn đến tranh chấp vùng nguyên liệu với Công ty. Hiện tượng này rất cần sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương nhằm giúp giữ vững cam kết và diện tích vùng nguyên liệu cho Công ty.

Công ty Cổ phần mía đường Sơn Dương đặt mục tiêu đến năm 2023 – 2024, diện tích vùng nguyên liệu đạt 4.800 ha, năng suất trung bình đạt 72 tấn/ha và đến năm 2024 – 2025 sẽ đạt 6.000 ha, năng suất trung bình đạt 80 tấn/ha.

Để đạt được mục tiêu này, Công ty tập trung vào các chính sách ưu đãi thu hút người trồng mía, nâng cao chất lượng giống, áp dụng mô hình cánh đồng lớn và cơ giới hóa.

Hiện nay, 100% chương trình làm đất tại các cánh đồng mía của tỉnh Tuyên Quang đã áp dụng cơ giới hóa. Công ty duy trì 11 máy làm đất hỗ trợ bà con vùng nguyên liệu. Với những vùng không kịp hỗ trợ máy, Công ty sẽ hỗ trợ bà con 5 triệu đồng/ha để đầu tư làm đất.

Trong vụ ép 2022 – 2023, Công ty sẽ triển khai 5 mô hình cánh đồng lớn tại các địa phương trong tỉnh. Các mô hình này sẽ được cùng giống, cùng trà và cùng biện pháp canh tác.

Hiện tại, các địa phương triển khai mô hình đã hoàn thành thủ tục ký kết với dân để triển khai mô hình cánh đồng lớn. Các hộ dân tại xã Phú Lương, xã Phúc Ứng đã hoàn thành việc rà soát, đăng ký xây dựng cánh đồng lớn.

Niên vụ 2022 – 2023, ngành mía đường Tuyên Quang dự kiến sẽ mở rộng thêm 300 ha mía nguyên liệu, đưa các giống mía mới có năng suất và chất lượng cao vào sản xuất.

Ông Hầu Quang Huy, Chủ tịch UBND xã Phú Lương cho biết, hiện nay vùng mía nguyên liệu của xã là 95 ha, so với vụ trước, vùng nguyên liệu này tăng khoảng 10 đến 15 ha. Năm nay là năm đầu tiên xã triển khai mô hình cánh đồng mía lớn với diện tích 3 ha, được bà con đồng tình hưởng ứng trồng giống mía Roc22.

Công ty Cổ phần mía đường Sơn Dương cũng đã ký kết với trường Đại học Tân Trào để triển khai làm mía nuôi cấy mô. Dự kiến trong niên vụ 2022 – 2023, Công ty sẽ trồng từ 5 đến 10ha giống mía nuôi cấy mô. Giống này nhân nhanh được mía chất lượng tốt như KK3, sản xuất ra những cây giống thuần chủng, sạch bệnh, khỏe mạnh và phát triển tốt.

Các giống truyền thống cũng sẽ được phục tráng lại như giống Roc22, MI, vì chỉ có những giống này mới phù hợp với điều kiện sinh trưởng tại Tuyên Quang đảm bảo năng suất và độ đường cao.